USD
00,00
EUR
00,00
USD/EUR
1,000
ALTIN
0.000,00
BİST
0.000,00
  1. Anasayfa
  2. Yazarlar
  3. TARİH KOKAN DELİLLER HANI - (Fahrettin Kanat'ın Yazısı)

TARİH KOKAN DELİLLER HANI - (Fahrettin Kanat'ın Yazısı)

  • 01-08-2022 08:53
Diyarbakır’a Mardin Kapısı tarafından girilince sağ tarafta kalan ilk büyük bina Deliller Hanı’dır. Şu anda otel olarak kullanılmaktadır.

Hüsrev Paşa tarafından 1527 tarihinde yaptırılan bu hana ‘’Hüsrev Paşa Hanı’’  veya ‘’Kervansaray’’ da denilmektedir. Halk tarafından Deliller Hanı denmesinin sebebi İslam ülkelerinden Hicaz’a gitmek üzere burada toplanan hacı namzetlerini götürmek için gelen rehberlerin (delillerin) bu handa kalmalarındandır. Hanın karşısında ki geniş alan ise ‘’Hacılar Harabesi’’ adı verilmektedir. Dışta dükkanların, köşkü andıran giriş bölümü ve şadırvanlı orta avlu etrafında revakların ve arkalarında han odalarının yer alması ile biçimlenen Deliller Hanı, taşıdığı plan şekliyle Osmanlı Hanlarının genel şemasını yansıtmaktadır. Geniş bir alanı kapsayan han, iki katlıdır. Siyah- Beyaz kesme taş, moloz taş ve tuğladan yapılmıştır. Diyarbakır yapılarında özellikle iki cins siyah bazalt taş kullanılır. Bunlardan içerisinde hava delikleri bulunan türe yerel deyimle ‘’Delikli’’ veya ‘’Dişi’’ taş denilmektedir. Yaz aylarında 45 dereceye varan sıcak günlerinde avluya veya eyvana birkaç teneke su dökülünce, taşın çukurları içinde toplanan suyun buharlaşması ile etrafa tatlı bir serinlik yayılmaktadır. Bu nedenle de bu taş çok tutulmaktadır. Ayrıca yöreye has bu ilginç taşların kullanımı da Osmanlı mimarisine değişik b ir güzellik getirmiştir. Hanın iki katında da kalan ayaklara dayanan revakların ardında, birer han odası yer almaktadır. Duvarlarında küçük nişler bulunan bu odaların, revaklara kapılarının dışında bir de pencere açıklıkları vardır. Odaların köşelere rastlayanları aynalı tonozlarla örtülü bulunmaktadır. Ve derin kapılarla revaklara açılmaktadır. Hanın ahır ve depo olarak kullanılan diğer kısmında, Güney taraftaki bir han odasının geçit olarak kullanılacak şekilde düzenlenmesiyle geçilmektedir. Bu geçit özellikle belirtilmemiş, bir anlamda arkasındaki büyük mekanı gizlemiştir. Girişe paralel kemerlerin bağladığı, beş ayak sırasının altı nefe böldüğü ahır kısmına ışık, duvarlara açılan tek sıra pencerelerden gelmektedir. Bu pencereler tek sıra olarak açıldığından içerisi biraz karanlıktır. Doğu-batı yönünde uzanan kemerlerin aralarındaki nefler, boydan boya beşik tonozlarla örtülmüştür. Dışta dükkanları, köşkü andıran giriş bölümü ve şadırvanlı orta avlu tarafında revakların ve arkalarında han odalarının yer almasıyla teşekkül eden Deliller Hanı bu ihtişamlı görünümüyle Osmanlı Hanlarının özelliklerini yansıtmaktadır.

1940’lı yıllardan sonra bu Han Hurdacılar çarşısı, sebze Hali olarak yıllarca kullanıldı. Şu anda Kervansaray Otel ve eğlence tesisi olarak kullanılmaktadır.

 
SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ