Türkiye’de de hayvanlarda görülen şap hastalığıyla ilgili Bingöl Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Doğan Koç, konuyu çok büyütmenin bir anlamı olmadığını söyleyerek alınacak olan tedbirler ve aşılama ile bu sorunun giderileceğini söyledi.
Irak’ta şap hasatlığı ile ilgili gelişmeler ortaya çıkan gelişmeler nedeniyle Türkiye’de de konuyla ilgili Tarım ve orman Bakanlığı tüm paydaş kurumlarıyla beraber harekete geçti. Daha önce Türkiye'de en son 60 yıl önce bu hastalık meydana gelmişti. İlgili enstitü raporları bu yönde. Tüm illerde hayvan nakil ve taşınımı ikinci bir emre kadar yasaklandı.
Türkiye’nin en büyük hayvan pazarlarından olan Erzurum hayvan pazarı geçici süreyle kapatıldı. “Sat2 serotipe” varyantı olan hastalıkla ilgili ilgili bakanlık aşı çalışmalarına başladı ve tüm yurtta küçük ve büyükbaş hayvanlar aşılanacak. Veterinerlerin resmi ve özel izinleri iptal edilirken tüm Türkiye’de aşı çalışmaları başladı.
Hastalığın bulaş riskinin çok hızlı ve kolay olduğunu söyleyen Koç, hastalığın bir veteriner kontrolünde üzerine bulaşmasıyla başka bir merkeze kontrollerde, hayvanların ayaklarında, nefeslerinde hava yoluyla da bulaşacağını söyledi. Koç, Veterinerlerin aşı çalışmalarında bile bir adresten başka adrese geçerken üzerlerini dezenfekte etmeleri gerektiğinin altını çizdi.
Konuyla ilgili İLKHA’ya önemli açıklamalarda bulunan Koç, bu hastalığın et fiyatlarını düşürmek veya kamuoyunda konuşulan yapay et ile ilgisi olmadığını önemle vurgulayarak şap hastalığının tüm gerçekliğiyle ortada olduğunun altını çizdi.
Şap hastalığının birçok çeşidinin olduğunu söyleyen Koç, Kuzey Irak’ta çıkan ve ülkemizde de görülen şap hastalığın ciddi olduğunu ancak ölümcül olmadığını belirtti. Hastalığın sadece büyükbaş hayvanlar için değil küçükbaş hayvanlar için de tehdit olduğunu söyleyen Koç, tüm Türkiye’de olduğu gibi Bingöl’de de hayvan nakil işlemlerinin askıya alındığını söyledi.
Koç, bu hastalığın insanı ve hayvanı öldürücü bir etkisinin olmadığını, et pişirirken 90 ve 10 derece sıcaklıkta pişen etlerde hastalığın etkisinin olmayacağını da sözlerine ekledi.
“Şap hastalığı Türkiye’de vardı ancak bu farklı bir çeşittir”
Doğan Koç, yaptığı açıklamada, "Şap hastalığı eski tabirle (tebağ) dediğimiz hastalık normal şartlarda ülkemizde var. Ancak hastalığın değişik varyantları bulunuyor. Hangi varyant olduğuna dair devletin buna yönelik aşı üretimi yapması gerekmektedir. Sat2 denilen bu çeşit Kuzey Irak’ta çıkmış ve ülkemizde de bazı yerlerde görülmüştür. Yetkililer de bunu en asgari düzeye getirmek için aşı bazında düzenlemeler ve çalışmalar yapmakta ve üretimi yapılmaktadır. Devlet bu konuda tüm yurtta aşı çalışmaları yapmakta ve tedbir amaçlı şehirlerarası hayvan naklini bulaş riskinden ötürü durdurmuştur. Bu konu halkımız üzerinde ciddi bir yankı uyandırdı. Bu bir tedbirdir ve herhangi bir problem yoktur. Şap hastalığı ayaktan, ceketten bulaşır, havadan da bir şekilde bulaşır. Bu hastalığın bulaş riski çok kolay ve hızlıdır. Ancak çok büyütmenin bir anlamı yoktur.” dedi.
“Hayvancılığı ciddi şekilde zedeleyecek ancak öldürücü olmayan bir hastalıktır”
Hastalığın bir oyun değil gerçekten var olduğunu söyleyen Koç, “Çeşitli spekülatif haberler var. Et fiyatlarını düşürme gibi bir hamlenin olduğu söyleniyor. Alakası yoktur. Bu hastalık hızlı yayılan bir hastalıktır. Et fiyatlarının düşürülmesi veya milletin et yememesi için uydurulan bir konu kesinlikle değildi. Hayvancılığı ciddi şekilde zedeleyecek bu hastalık öldürücü değildir. Hastalığın özellikle besi hayvanlarda görülen semptomlarına bakacak olursak hem dilde hem ağızda hem de ayaklarda yüksek ateş kaynaklı çatlaklıklar, patlaklıklar ve büyük yaralar meydana getirir. Hayvanlar hastalıktan ötürü yaklaşık 1 ay ile 40 gün yemden kesilir bu da hayvanın zayıflamasına, kilo kaybına sebep verir. Bu Hayvan sahipleri bu konuda ciddi zarar göreceğinden ötürü devlet de bunun önünün alınması için karantina tedbirleri, şehirlerarası hayvan nakillerinin yasaklılığı ve aşı tedbiri uygulamaktadır. Bu da normaldir.” ifadelerini kullandı.
“Hastalık vardır ve bu konunun yapay etle alakası yoktur”
Kamuoyunda yakın tarihte ’yapay et’ konusuna da değinen Koç, “Bu durumun yapay et konusu ile alakası yoktur. Hastalık tüm gerçekliği ile ortadadır. Şap hastalığı bir virüs gibidir. Nasıl ki Corona virüsüne yakalanmış insanlar nefes darlığı çekiyordu, şap ta ateş yükselmesi ve ayak patlamasına sebep olan virüstür. Bunun çözümü de ilaçtır, aşıdır. Bu konuda tüm veteriner hekimler ve teknisyenler aşı için sahadalar ve en hızlı şekilde sorunun çözümü için çalışmaktalar.” dedi.
“Hastalığın 100 derecede pişen ete etkisi yok”
Hayvan ticareti ile uğraşan besicilere seslenen Koç, “Özellikle hayvan alım satımı yapan kişiler kesinlikle bu süreçte alım satımı durdurmalıdırlar. Kesim noktasında ise şehirlerarası hariç yerelde kesimlerde şu an için bir sıkıntı yok. Kesimin hastalıkla alakası yok. Etle de alakası yok. Şehir içinde kesilmesinde bir sıkıntı yok. Ama şehirlerarası durumunda dışarıdaki hayvanda virüs varsa bir başka şehre gittiği zaman o virüs yolda havadan, temas halinde insanın elbisesinden gibi sebeplerle bir şekilde bulaşır. Bundan sebep devlet tedbir amaçlı hayvan nakillerine yasak getirmiştir. Kesimle alakası yok. Şap hastalığında 100 derece sıcaklıkta pişen ette hastalık bulaşmaz ve zarar vermez. Bunun yanında burusella, tüberküloz gibi hastalıklarda ise veteriner hekim kontrolünde ete bakarak tahliller yaparak yenilip yenilmeyeceğine veya ne şartlarda tüketileceğine karar verir.” İfadelerini kullandı.
“Aşı çıktı, yeterli üretim için çalışmalar sürüyor”
Aşı konusunda aşının bulunduğu ve yeterli üretim için çalışmaların devam ettiğini aktaran Koç, “Şap hastalığı öldürücü değil, hayvanı öldürmez. Hayvanı, gıda almadığı için zayıflatır ve kilosunu düşürür. Ancak hayvan yeme içmeden kesilince ölüm de açlıktan olur. Hastalıktan değil. Bu aşıyı her hayvan sahibi hayvanlarına yapması gerekiyor. İnsanların emeğinin heba olmaması için bu aşıyı yaptırmaları şarttır. Şap hastalığının ne kadar zarar verdiğini bilenlerden biri olarak söylüyorum ki hayvan sahipleri tedbir amaçlı muhakkak aşılarını yaptırsınlar.” şeklinde konuştu. İLKHA
