Kitap Sevdalısı Ali Emiri - (İhsan Özdemir'in Yazısı)

1857 yılında Diyarbakır’da doğar Ali Emiri…

Şehrinin edebi ve dini atmosferinde büyür, dönemin edipleriyle tanışır. Çeşitli devlet kurumlarında çalışarak, devlet kapısında kendini yetiştirir, aynı zamanda şiirler yazarak kalemini kabul ettirir. Ama fıtratındaki en belirgin vasfı, kitap okuma sevdası ve nerede düne ait bir eser varsa, kütüphanesine katmak için ne gerekiyorsa yapmasıdır.

Müthiş hafızasıyla binlerce şiiri ezberler. El yazmalarını bir kere okudu mu, kopyasını aynı gece alır, kitabı eskirlin ifadesiyle ‘istinsah’ eder. Kimin hangi alanda hangi eseri kaleme aldığını bilir. Kütüphanesinde var olan binlerce el yazması eseri hem okumasıyla, hem de eserin içinde ne varsa istendiği zaman açıklamalarıyla vermesiyle meşhurdur.

Kendisini kitaba bende kılmış Ali Emiri, yaşadığı dönem boyunca bir milyon kırk bin kitabın izini sürer. Kurduğu ve eserlerini vakfettiği Millet Kütüphanesi’ne niçin kendi adını vermediğini soranlara, kütüphanesinin millete ait olduğunu söyleyerek cevap verir.

Bir gün Yemen’de çok nadir bir kitabın olduğunu haber alır, huzursuz olur. Mektuplaşmalardan sonuç çıkmaz. Memuriyeti Balkanlarda olduğu halde tayinini Yemene alacak derecede bir ruh hali içindir. Kitap sahibinin vefat ettiğini haber alınca tayin istemekten vazgeçtiği söylenir.

Diyarbakır’da başlayan memuriyet hayatı, Harput, Sivas, Selanik, Adana, Leskovik, Trablusşam, Erzurum, Yanya, Halep, Yemen gibi Osmanlı coğrafyasının farklı şehirlerinde devam eder. Tayini nereye çıkarsa kitaplarını sandık sandık yanında götürür. Masraflarını kendisi karşılar bu taşımanın. Kendisine ‘’Kitap Delisi’’ gözüyle bakılır. Bir Kütüphane satılacaksa kendisinden başkasının almasına gönlü razı gelmez.

Ali Emiri Efendi, 16 bin kitaptan oluşan kütüphanesini, 1926 yılında Fatih’teki Feyzullah Efendi Medresesi’ne bağışlar ve burada ömrünün sonuna kadar ‘’Kütüphane Nazırı’’ olarak çalışacağı Millet Kütüphanesini kurar.

Ali Emiri Efendi, 1924 yılında hayata gözlerini yumar. Kabri Fatih Camii Haziresi’ndedir. Millet Kütüphanesi’nden çok uzakta değil.

Kendisini rahmetle yad ediyoruz. Bir gün Millet Kütüphanesi’ni görmek için giderseniz. Fatih Camii Haziresi’ne de uğrayıp, orada medfun bütün büyükler gibi, Ali Emiri içinde bir Fatiha’yı eksik etmeyiniz.