Dünyada İlk Robot Diyarbakır’da Yapılmış - (İhsan Özdemir'in Yazısı)
- 09-01-2023 07:33
Avrupa henüz barbarlığın koyu karanlığında bocalarken, mucitler, fikir adamları Engizisyon mahkemelerinde BÜYÜCÜ Diye yakılırken, Amerika kıtasının varlığını henüz kimse hayal bile edemiyorken, 800 yıl önce Artuklu hükümdarları Diyarbakır’da; İlimde, sanatta, bilimde, mimaride günümüzün çok ilerisinde eserler verilmesini teşvik ediyor, anıtlar dikiyor, mühendislerine robot yaptırıp kullanıyordu.
İçkale’de, cam mozaik ve Diyarbakır çinileriyle süslü görkemli sarayında oturan Artuklu Hükümdarı Eb-ül Feth Nasr-üd-din Mahmud Bini Mehmed Bini Karaarslan, devrin büyük ustalarından, saray mühendis Cizreli Ömer İbn-el Rüzaz Eb-ül İz’e yaptırdığı robotları kullanıyordu.
Yaptığı robotların ve şifreli mekanik araçların çizimlerini yine hükümdarın emri üzerine 1200 yılında, ‘’Sinaat-il hiyel’’ adlı kitapta toplayan usta bilgin Eb-ül İz’in robotları arasında neler yok ki;
Hükümdara şarap sunan zarif kadınlar, hükümdarı ve konuklarını eğlendirmek için saz, zil ve tef çalan kızlar, sarayın salonunda, koridorlarında gezinen altın tavus kuşları, bahçede gezinen filler, 24 değişik şifre ile açılabilen kilitler, üzerinde her saat başı öten kuşlarla, güneşin günlük seyrine göre saati, dakikayı, günleri ve ayı gösteren muhteşem çalar saat, her salonun ortasında, devridaimle sürekli ve aralıklı su fışkırtan fıskiyeler, başına dokununca ağzından sıcak veya soğuk su akıtan tavus kuşları, hükümdara abdest almak için eline su döken makine, bahçedeki havuzda gezinen bir kayık ve içine su dolan kayığı bir yanda boşaltırken bir yandan da borusunu öttürerek yardım çağıran kayıkçı, kış günlerinde sarayın geniş salonlarının ısıtılmasında kullanılan içinde sıcak sular geçen bakır radyatörler, Yani kalorifer Ve daha bir sürü robot…
