Diyarbakır Toyları - (İhsan Özdemir'in Yazısı)
- 12-01-2023 07:33
Mahalleli kadınların sohbetlerinde düğün dedikoduları önemli yer tutardı. Gelinin güzelliği yâda çirkinliği, damadın eksikleri, Damat ve gelin evlerinin hazırlıkları çeyizlik eşya, düğünde neler yapılmış, neler yenilmiş, neler içilmiş, kim geline ne takmış, kim ne hediye götürmüş tüm ayrıntıları ile günlerce konuşulurdu…
Başta çalgıcılar olmak üzere düğünlerin değişmez tipleri vardır. Nişanlarda en çok kadınların eğlencelerinde çalgıcılar, Hede ile Mede, ikisi de bayandı, Erkeklerin düğün günlerinde çalgıcılar, Tarık ile Celal mutlaka vardı.
Sesi güzel olanlar, güzel oyun oynayanlar, şakacılar, her düğünde başköşelere oturtulurdu.
Kına gecelerinde ayrı, düğün, yani gerdek gecelerinde ayrı eğlenceler düzenlenir.
Eğlencelerin ağırlığı daha çok damat evinde yapılan Kına gecelerindedir.
Düğün hazırlıkları en az bir ay önceden hazırlanır.
Tanıdık terzi ve kunduracıya biri damat biride sağdıç için iki takım elbise sipariş verilir. Son üç gün tüm akrabalar düğün evinde toplanır, Kına gecesi için çeşitli yemekler ve mezeler hazırlanır. Eğlenceler, damat evi yeterli değilse, ya bir akrabanın ya da bir komşunun geniş avlusuna alınır. Seçkin ve yaşlı konuklar için eyvanda veya oturma odasında özel masalar hazırlanır. Gençler için de rahat hareket etsin ve oynasınlar diye avluda ya da eyvanda masalar kurulur. Çalgıcılar, sesi güzel olan gençler başköşede oturtulur.
Kına gecesinin tüm ikramı genellikle sağdıç tarafından karşılanır. Kına eğlenceleri gelin ve damadın evlerinde ayrı ayrı yapılır. Gelin evindeki eğlencelere kadınlar, damat evindeki eğlencelere erkekler katılır.
Eğlenceler, kına gecesinde içkili, gerdek gecesinde ise içkisiz yapılır. Gerdek gecesi damadın elbiseleri tek tek giydirilir, maniler eşliğinde. Sonra damat sağdıç tarafından koluna girilerek mahallede dolaştırılır ve dolaştırılırken arada bir uzun hava veya okunur. Sonunda damat sırtına vurularak eve sokulur ve düğün dağılır. O gece mahallede yüksek sesle konuşulmaz ve gürültü yapılmazdı.
Sabah damat sağdıç tarafından alınarak hamama götürülürdü. Yeni evlenenler üç gün baş başa kalır ve sonradan aile büyükleri eve dönerdi.
