26 MAYIS 1984 DİYARBAKIR - (Fahrettin Kanat'ın Yazısı)

26 Mayıs 1984 tarihli Öz Diyarbakır Gazetesinin birinci sayfasında, o yıllarda Diyarbakır Valiliği yapan  Vali İhsan Dede Diyarbakır için;  ‘’Türkiye’nin 67 ilinden en geri kalmışı Diyarbakır’dır’’ dedi..

Tam 38 yıl önce Diyarbakır için söylenen bu söz, aradan geçen bu zaman karşısında Diyarbakır’ı tanımak zor.

26 mayıs 1984 te Sayın İhsan Dedenin bir konuşması; Vali İhsan Dede, ildeki 1800 yerleşim ünitesinden yarısında yol  ve içme suyu olmadığını, kırsal alandan kente göçünde bu nedenlerle büyük  artışlar gösterdiğini belirterek, şöyle konuştu: Türkiye’de toplam 40 bin köyün 23 bininde elektrik var. Diyarbakır’da ise 700 köyden 130’unda elektrik var. Hakkâri’nin 71 köyünde telefon var. Diyarbakır’ın ise sadece 13 köyünde, Güneydoğuda haberleşmede dahi en  geri kalmış il Diyarbakır’dır.

Diyarbakır sanayileşmede de geri kalmış. 1974-76 yıllarında Sigara, içki ve Salça Fabrikaları’nın yapımına başlanmış, halen bitirilmemiş. Bazı fabrikalar ahır olarak kullanılıyor. Yeterli hizmet götürülmüş tek bir köy bile gösteremezsiniz.

Yolunu yapmadığın, ışığa kavuşturmadığın, içme suyu dahi götürmediğin bu köylerdeki yurttaşlar elbette ki kente göçecek. Ama göçünce rahata mı kavuşuyorlar. Binlercesi lağım sularının açıkta aktığı, hastalık saçan pis suların bulunduğu yerlerde yaşıyor. Bunlar köyden dehada kötü şartlar artındadır.’’

‘’HERKESİN ÜZERİNE DÜŞEN ÇALIŞMAYI ŞEVKLE YAPMASI GEREKİR..’’

Vali İhsan Dede, Diyarbakır’ın geri kalmışlığının sorumluluğunu Devlete, Millete ve Yerel Yönetimlerine yıkamayacaklarını da kaydederek, konuşmasını şöyle sürdürdü:  ‘’Devletin en güçlü kuruluşlarının bölge ve il müdürlükleri Diyarbakır’da mevcuttur. Bazı yatırımcı kuruluş temsilcilerinin söylediğine göre, araç-gereç yönünden, makine parkı yönünden en zengin yer Diyarbakır. Ama hizmet gitmemiş. Götürülememiş.

Vatandaş muhtardan, muhtar kuruluşlardan hizmet istememiş. İl temsilcileri de sorunların çözümüne el atmamış. Devlet kuruluşlarında kimse bir şey istemeyince kendiliğinden bir şey yapmamış.

Böylece 50 yılda bu düzeye gelinmiş.  Bu zihniyetle hareket edilirse bir 50 yıl daha karınca hızıyla gideriz. Diyarbakır’ın kalkınması, layık olduğu yere gelebilmesi için toplumun her kesiminin üzerine düşen çalışmayı şevkle yapması gerekir. Vatandaş isteyecek, Devlet seve seve hizmet verecek.’’

İşte 26 Mayıs 1984 yılında Diyarbakır’da Konuşan o zamanın Valisi İHSAN DEDE.