Diyarbakır | Depremde büyük hasar alan Bağlar kaderine terk edildi

HATİCE KAMER/ÖZDİYARBAKIR HABER

6 Şubat depremlerinin üçüncü yılına girdik. O büyük ve yıkıcı depremlerin yarattığı acı ve travmalar hafızalarımızdan hiç silinmeyecek. 11 ilde büyük bir yıkıma neden olan depremler, Diyarbakır’ı da çok etkiledi. Diyarbakır’da da 411 insanın hayatını kaybettiği depremlerin faturası ağır oldu.

Bağlar ilçesi, Diyarbakır’da depremde en büyük hasarı alan ilçelerin başında geliyor. Şehy Şamil, Mevlana Halit ve 5 Nisan Mahallesinden yıkılan üç binada onlarca insan öldü. Birçoğu 90'lı yıllarda, köylerden kente göç ile gelişen konut ihtiyacı üzerine hızla inşa edilen binlerce apartman depremde ağır hasar aldı.

Yetkililerden hizmet ve ilgi bekliyorlar

Bağlar ilçesinin depremle beraber artık iki yüzü olduğunu savunan ilçe sakinleri geçtiğimiz haftalarda ortak bir basın açıklaması yaptılar. İlçenin modern yüzü olan Bağcılar Mahallesine karşı, Mevlana Halit, Şeyh Şamil, 5 Nisan Mahallelerin artık yaşanmaz hale geldiğini savunan ilçe sakinleri, yetkililerden ilgi ve hizmet bekliyor.

Yıkılmayan binalar tehlike arz ediyor

İlçede yıkımı yapılan birçok bina dışında yıkım için bekleyen onlarca bina ise çevre sakinleri için büyük bir risk teşkil ediyor.

Ufak bir sarsıntı ile her an yıkılma tehlikesi oluşturan bu metruk binalar, mahalle sakinlerinin en çok şikayet ettiği yerlerin başında geliyor. 

‘Bu metruk yapılar kanun dışı işler yapanların adresi oldu, çocuklarımız için tehlike arz ediyor’’ diyor bir mahalle sakini. 

Medine Caddesindeki Badıkan Emlak işletmesinin sahibi Abdullatif Togrul, ilçe sakinlerinin sosyo ekonomik düzeyine dikkati çekiyor ve kirasını bile ödeyemeyecek durumda olan binlerce dar gelirli ailenin olduğunu anlatıyor.

Gelen gitmiyor, giden gelmiyor

Depremden sonra emlakçı olarak ne tür zorluklar yaşadıkların sorduğumuzda ‘’Giriş, çıkış olmuyor’’ diyor.

İşlerinin nasıl gittiğini sorduğumuzda da ‘’Depremden bu yana sadece iki ev satabildim, beş ev ve iki de dükkan kiraya verdim. Burada kiraya giden bir daha çıkmıyor, giden de bir daha geri gelmiyor’’ diyor.

İmar izni olmadığı için yerinde dönüşüm yapılamıyor

Togrul’un verdiği bilgiye göre, yıkımı yapılan binalardaki hak sahipleri, elindeki tapulara göre arsa ortağı. Yıkılan yerler için daha herhangi bir imar izni verilmediği için vatandaş yerinde dönüşümü de yapamıyor.

‘Bağcılar, ilçenin modern yüzü. İnsanlar, bu bölgenin de bu şekilde gelişmesini istiyor ama maliyetler yüksek kimsenin 5-6-7 milyon verip o bölgelerde ev almaya gücü yok. Bu yüzden kendi binaları yerine daha güvenli ve modern evlerin yapılması talebi fazla’’ diyor.

Alt yapı ve doğalgaz sorunu

Bağlar’da dolaştığımızda her taraf yıkık, dökük. Yıkımı yapılan kimi binalar, ya kahvehaneler kürsü atmış, yaşlı müşterilerinin oturacağı alana çevirmişler ya da araçlara park alanı olmuş durumda.

Toz ve dumandan herkes şikayetçi, alt yapı ve doğalgaz sorunu yaşayan mahalle sakinleri, kamu hizmetlerinin düzenli olarak devam etmesini istiyor.

Bağlar kaderine terkedildi 

Veysi Özdemir adındaki esnaf ise ilçenin kendi kaderine terk edildiğine inanıyor.

‘’Yıkımlar bile sağlıklı yapılmıyor’’ diyor ve arkasındaki yıkımı bekleyen sekiz katlı binayı işaret ederek ‘’Çok tehlikeli, hala bile insanlar gelip demirlerini almak için binaya giriyorlar’’ diyor.

'Mezarda yatar gibiyiz'

Bağlar Sağlık Ocağı Sokağı civarında Ganimet Apartmanı sakini olan Muhabbet Güzel ise, kolonları zarar gören binalarının orta hasarlı olduğunu ve orada yaşamak zorunda kaldığını anlatıyor.

“Günlerce camilerde, orda burada yattık, bina orta hasarlı ama esnaflardan biri gidip az hasarlı raporu aldı inanın ki mezarda yatar gibiyiz, her an başımıza yıkılacak diye korkuyoruz’’ diyor ve şu soruyu soruyor: ‘’Bina kolunu da insanların bacağı gibi, bacağımız kırıldığında üzerinde dik durabilir miyiz?’’

Bina sakinlerinin dar gelirli olduğu için orada yaşamaktan başka alternatiflerinin kalmadığını anlatıyor ve yetkililerden yardım bekliyor.

Diyarbakır’da deprem konutları ne durumda?

Diyarbakır Valiliğinden aldığımız bilgilere göre depremlerde Diyarbakır’da 5 bin 494 bina ağır hasar aldı, 2 bin 645 bina ise orta hasarlı.

Birçoğu, Bağlar ilçesi Mevlana Halit, Şeyh Şamil, 5 Nisan Mahallesi sınırlarındaki ağır hasarlı binalardan bugüne kadar 4 bin 158 tanesinin yıkımı gerçekleşti. Bununla birlikte yıkımı yapılan orta hasarlı bina sayısı 929.

Depremden zarar gören şehir sakinleri için Oğlaklı mevkiinde 13 bin 190 konut yapıldı, 6 adet kuranın ardından 6 bin 989 konutun anahtar teslimin yapıldı.

Dış ilçelerde 300 adet betonarme ve 821 adet hafif çelik olmak üzere bin 121 konutun yapılacak.

Valiliğin gazetemize verdiği bilgilere göre, “Diyarbakır’da, hak sahipleri için toplamda 6 kura çekimi gerçekleştirilmiş. Bağlar Oğlaklı konutları 6989 adet, Çermik ilçe merkezinde 238 adet, Çüngüş ilçe merkezinde 150 adet, Dicle ilçe merkezinde 146, Hazro ilçe merkezinde 142 adet olmak toplam 7 bin 665 konut ile kırsal mahallelerimizde 255 adet köy konutunun kura çekimi gerçekleşmiş. Kırsal mahallelerle birlikte toplam 7 bin 920 konutun kura çekimi gerçekleştirilmiş. Bu konutlardan 5 bin 255 adet konutun teslimatı yapılırken, 9 bin 252 adet konutun inşası devam ediyor.’’