Daha önce yazdığımız makalelerde Şehir Araştırmaları Merkezi’nde Müzik Anlayışı’nı ele almıştık, kısmen. Müzik anlayışımız, her bölgeye göre değişkenlik arz etmektedir.Karadeniz Bölgesi, üç bölüme ayrılır, Şehir Araştırmaları Merkezi’nde. Doğu ve Batı Karadeniz arasında kalan Orta Karadeniz, her iki bölümden etkilenmiştir. Daha çok Batı Bölümü’ne yakın olan Orta Bölüm’de Karadenize özgü özellikler olmasına rağmen, Batı’ya yakındır.Karadeniz Müziği’nde denizin ve balık ürünlerinin etkisi kadar Doğu’da yetişen çay ve bölgenin tümünde yetiştirilen fındık, yer yer kendisini hissettirir. Doğu’da daha çok Kafkas Kültürü’nün ve musıkî aletlerinin egemen olduğu gözden kaçmaz.Karadeniz’in coğrafî-fizikî durumu, müzikte de hareketliliği sağlamıştır. Engebeli ortamda işletilen arazinin birbirinden uzak oluşu, azlığı işe erken gitmeyi gerektirir. Ulaşım zorluğu, kişiler arasında dili etkilemiştir. Islık Dili’nin yerleşmesi, bu sebepledir. İşi erken yapma, engebeli alanlardan yola dökülmek, seslenerek konuşma, zaman azlığından dolayı hızlı hızlı konuşma bundan dolayıdır.Karadeniz İnsanının çalışkanlığı, asabîliği, dürüstlüğü müziğe ne kadar yansımıştır? Bu tartışmalı ve sosyolojik araştırmaları gerektiren husustur.İç Anadolu İnsanının müzik anlayışı, Karadeniz’den farklıdır. Oldukça yavaş, hüznün hâkim olduğu, yerleşik hayatın izleri müzikte görülür. İç Anadolu, daha çok çalışan ve geçimini topraktan sağlayan, hayvancılıkla uğraşan yapıdadır. Yörük-Türkmen etkisinin ağır olduğu İç Anadolu, aynı zamanda yerleşik hayatta derin izler bırakan farklı kültürlerin etkisindedir.Ege Müziği, limanlara yakın, denizcilikle iç içe, çok farklı, coğrafyanın ve fizikî durumun fazla olumsuz olmadığı, kışların ılıman geçtiği, mevsimin zorlukları barındırmadığı, insanın tarla ve bağ işleriyle uğraştığı, mitolojinin etkisinde, kıyılarda Yunan Müziği’yle etkileşim halinde hususlar taşır.Ege gibi Akdeniz Müziği’nde deniz etkisi söz konusudur. Akdeniz’e kıyısı olan şehirlerin Güney Ege Şehirlerinden farklı yapısı söz konusu değildir.Güneydoğu Anadolu’ya geldikçe Türkmen-Yörük etkisi azalır, kara ikliminin egemen olduğu, denizle alakanı n kesildiği, Suriye ve Irak Müziği’nin yer yer gözlemlendiği, Arap etkisinin kendisini hissettirdiği ortam, Gaziantep sonrası Şanlıurfa ile biter.Doğu Anadolu’da sert geçen kış, soğuk iklim, zor hayat şartları egemen olduğu için müzik farklılaşır. İran, Kafkas etkisi, müzikte kendisini hissettirir.Güneydoğu ve Doğu Anadolu arasında farklılık coğrafyadan kaynaklanır. Müzik konuları daha çok hüzünde ve sevinçte ortak olmadır.Halk oyunlarına bakıldığı zaman, oynanan oyunlarla müzik arasındaki alakadan yola çıkıldığında bölgeler arasındaki kesin çizgilerle görülen farklılıklar daha kalınlaşır. Egede Zeybek Müziği ile Kars’ta Kafkas Müziği arasında ne kadar farklılık varsa Ankara’da Seğmen Oyunları ile Antalya’da Silifke Oyunları o derecede benzerlik taşımaz.Erzurum Barı’nda hareketlilikle Aydın’daki Efe Oyunları birbirini tutmaz derecededir. Konu bütünlüğünde dağlık-sarp alanlarda sert olan oyun tarzı, ovalık alanlara indikçe yumuşar, sertliğinden çok şey kaybeder. Savaş-kahramanlık oyunlarında görüldüğü gibi müzikte durum aynıdır.Şehir Araştırmaları Merkezi’nde her bölgenin müzik ve halk oyunları arasındaki ilişki ele alınmış, şehirlerle ilgili hazırlanan kaynak eserler toparlanmış, müzik ve halkoyunları ile iç içe CD Belgeseller toplanmıştır.Şehir Araştırmaları Merkezi Musıkî Kitaplığı’ndan Kimi Kaynakları sunarken il adına çıkarılan Cd’lere, mevcut plâklara, kasetlere yer vermiyoruz. Genelde müzik konulu kaynak eserlerden seçmeler yaptık:1-Bakî Kalan Kubbede Hoş Sada İmiş… Sermet Sami Uysal2-Diyarbakır Folklorundan Kesitler Celâl Güzelses… Mehmet Ali Abakay3-Türk Halk Müziğinden Seçmeler… TRT4-Anadolu’nun Ünlü Müzisyenleri ve Bestekârları… Serdar Kayhan5-Geçmişten Günümüze Türk Müziği İş Bankası Kültür Yayınları6-Türk Edebiyatında Ağıtlar Çukurova Ağıtları… İsmail Görkem7-Adıyaman Türküleri Oyun Havaları… S. Turhan-Abuzer Akbıyık8-Afyonkarahisarlı Mahalli Sanatçı Ömer Yakşi… Hülya Uzun9-Âşık İzhari… Cemil Aytekin / Artvin10-Notalarla Harput Musıkîsı I-II /Elazığ11- Islık Dili Kuş Dili… Şaban Kutlu/Giresun12-Hakkari Folkloru… Halid Yalçın13-Hatay Halk Bilimi…M. Kalaycıoğlu14-Kağızmanlı Halk Şairleri ve Aşıkları… N. Temel/Kars15-Kastamonulu Âşık Kemalî ve Divançesi… Sagıp Atlı16-Garip Bülbül Neşet Ertaş I-II Erol Parlak / Kırşehir17-Konya Folkloru… S. Küçükbezirci18-Malatyalı Musıkîşinaslar… Mehmet Güntekin19-Mardin Halk Müziği… AbdulkerimCulha20-Niğde Âşıklık Geleneği ve Niğdeli Halk Şairi İbrahim Dabbak… Nedim Bakırcı21-Âşık İsmetî-İbrahim Yasak / Sivas22-Âşıkların Diliyle Sivas… Doğan Kaya23-Tokat Oyun Havaları-Türküleri…S. Turhan-S. Adıgüzel24-Tunceli Halk Müziği… Komisyon25-Safranbolu Türküleri Oyun Havaları…A. AtamanMüzik konulu gazete makaleleri ve müzik konulu dergilerle sınırlı sayıda ansiklopedik eser mevcudiyeti söz konusu olan Şehir Araştırmaları Merkezi Musıkî Kitaplığımızda kimi sanatkârların besteleri-güfteleri arşivlenmiştir. Kimi müzisyenlere ait yayınlanan eserler yanında el yazmaları bulunmaktadır. TRT Repertuarı ve TRT Yayınları arasında yer alan kaynak kitaplara ulaşılmıştır.Müzik konusunda çalışmalar sadece Halk Müziği ile sınırlı değildir. Sanat Müziği, Tasavvuf Müziği, Batı Müziği olmak üzere farklı dillerde diğer müziklerle ilgili kaset, plâk, CD çalışmaları ve kitaplar derlenmiştir.