Diyarbakır Kuyumcular ve Sarraflar Odası ve 2. Mezopotamya Mücevher Fuarı Şehrin tanınması ve tanıtılması amaçlı Diyarbakır’da düzenlenen 2.Mezopotamya Mücevher Fuarı geçtiğimiz hafta açıktı. Basına yansıyan ölçüde takip ettiğimiz haberlerde milyonlarca liralık mücevheratın sergilendiği fuarda dikkat çeken husus, bir karpuz maketinin altından yapılmış olmasıydı ve bir elbise maketinin altından imal edilmesiydi.Bir önceki fuarda da Diyarbakır’ı sembolize eden bir maketin altından yapıldığını, o dönemdeki haber kupürlerinden anımsıyoruz.Odanın Nuçe-Time adlı tek sayılık çıkan dergisini incelerken, Diyarbakır’da kuyumculuk hakkında fazla bir bilginin olmadığını gördük.  Diyarbakır’da kuyumculuğun ve sarrafçılığın kitabı yazılmamış olabilir, bu alanda bir çalışma olmadığını da yakinen bilmekteyiz.Diyarbakır Şehir Araştırmacısı olarak danışılsaydı, kendilerine şu kaynakları sunardık, ilk elde, ayrıntılara girmeden:1-Şevket Beysanoğlu Anıtları ile Kitabeleriyle Diyarbakır Tarihi2-Anadolu Mücevherat Sanatı TRT Belgeseli3-Cumhuriyet Dönemi Diyarbakır İl Yıllıkları-5 Cilt4-Diyarbakır El Sanatları 2 Cilt İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Yayını5-Diyarbakır El Sanatları 2 Cilt Komisyon6-Diyarbakır Kuyumculuk Sanatı ve Mimarî Etkileri Nuri Durucu Şehir ve Kültür Dergisi Sayı 45 Sayfa 78-81 Nisan 2018 İstanbul7-Şehir Mektupları-1 Diyarbekir’i Anlatmak Halit Ötük Mart 2018 Cinıus Yayınları8-Evliya Çelebî Seyahatnamesi 4. CiltBiz, kendi araştırmalarımızdan bir şey eklemedik, bu listeye. Bu gibi eserlere şehir gezi rehberlerinde yer alan kimi kısa bilgileri de katmadık. Hele bizim gibi araştırmacıları davet etmediniz, bu şehre kuyumculuk ve takı kurslarını düzenleyerek, yüzden fazla kişiyi yetiştiren Kınalı Eller Derneği’nin neden davet edilmediğini anlamakta güçlük çekiyoruz. Diyarbakır Hasır Bileziği’ne ustalar ve çıraklar kazandıran Dernek Başkanı’nı görmezlikten gelme, affedilir değil.Biz, araştırmalarla şehri tanımaya ve tanıtmaya çalışırız. Belki belirttiğimiz yayınların kimisinden haberiz vardır.Organizasyonu düzenleyen komisyon, en azından şehre hizmeti geçen birkaç araştırmacıyı, kuyumculuğa katkı sunan bir iki ismi davet edebilirdi, bu fuara.Demek ki iş, diğer fuarlarda olduğu gibi aynı şekilde devam ediyor.Unutulmamalı ki bu şehirde birçok fuar düzenlenir, akılda kalıcı olan sadece yazarların yazdıkları makalelerdir, kaleme aldığı kitaplardaki tespitleridir.TURSAB Güneydoğu Bölge Başkanlığı’na Birkaç NotTürkiye Seyahat Acentaları Birliği-TURSAB, arada bir Diyarbakır’da toplantılar gerçekleştirir, turizm pazarını Diyarbakır’da artırmak, doğal olarak turizmden daha fazla gelir elde etme ve iştirakçilerinin amacına uygun şekilde kâr oranını artırma açısından. Bölge turizmini dolaylı olarak kalkındırma, elbette istenen pozitif ayrımcılıktır.Ne hikmetse turistin günü birlik geldiğini ve başka illerde konakladığını bilmeyenimiz yok. Çevre illeri sürekli şehir araştırmaları için gezip dolaşan biri olarak Mardin ile Şanlıurfa ile Gaziantep ile karşılaştırmak, havanda su döğmekten ibarettir, bilen için.Diyarbakır’da turizm, sadece otelleri düşünmek, teşvikleri artırmak mıdır?Diyarbakır’da turizm, sadece toplantılar gerçekleştirip, her seferinde teşviklerin artırılmasını talep midir?Diyarbakır’da şehri araştıran, inceleyen, eser kaleme alan, şehir için ömrünü adayan birkaç yazar vardır, günümüzde. Gazetelerdeki köşe yazarlarını bu sayıya dahil ederseniz, toplam sayı iki elin parmaklarını zor bulur.Diyarbakır’ı konu alan eserleriyle kaç yazarı ve şairi çağırdınız, toplantılarınıza?Kaç araştırmacıdan şehrin olması gerekenlerini dinlediniz?Kaç araştırmacının kitaplarını alıp, üyelerinize armağan ettiniz?Diyarbakır’a dair gezi rehberini bastırıp, turistik kültürel haritaları istendiği gibi belli noktalara ulaştırabildiniz mi?Kimi otellerde şehirde konaklayan turistin kılavuzu olacak ne rehber vardır ne turistik harita mevcut.Haydi, kitaplar kaleme aldığımızı varsayarak, yazdıklarımızı belki duygusal bulursunuz. Belki yazdıklarımızdan haberdar değilsiniz. Belki yazdıklarımız sizin turizm anlayışının oldukça dışındadır.Siz, şehri gündemine alan kimi köşe yazarlarını çağırmakta neden imtina edersiniz?Nihayetinde bu şehirde günlük yayınlanan birçok gazete mevcut ve bu gazetelerin okuyucuları söz konusu. Şehre gelip yerel gazetelerden şehri mutlaka merak edenler var.Şayet, şehir hususunda kültürü ihmal edip, sadece turizmin kârlılığını hedeflerseniz, ortaya çıkacak durumdan kimsenin sitem etme hakkı bulunmaz.Kültür olmadan turizm, işte sitem ettiğiniz durumun meyvesidir. Mardin’de, Şanlıurfa’da, Gaziantep’te kültürel faaliyetlerle artan turizm, halka, esnafa yönelik mutlu yüzünü gösterir.Şehrimizde turist rehberinin sayısının kaç adet olduğunu bilmiyoruz.Turizm adına kültürel yatırımlar desteklenmedikçe yapılacak çalışmalar, kurak mevsimde kıraç araziden verim beklemekle eş değerdir.Siz, turizm adına kültürel faaliyetleri desteklemedikçe, turizmin alt yapısını oluşturacak eğitimler vermedikçe gereken sonucu görmekten uzak düşersiniz.Aslında yaptığımız eleştiri, birkaç yazarın çağrılıp çağrılmaması değildir. Eleştiri, turizm adı altında kültürü yok saymak veya ciddî manada kültüre eğilmemekten kaynaklı meseledir.