?>
ÇIKHARI EĞLENCELERİ - (Ferda Taşçı'nın Yazısı)
Diyarbakır’a özgü olan Çıkharı, Pazar günleri insanların bahçelerde eğlenecekleri, beraber vakit geçirdikleri mesire yeridir.Her mesire yerinin şiirlere girmiş ayrı bir özelliği vardı.Sabahın erken saatlerinde yemek malzemeleri, kap-kaçaklarını (tabaklarını), minder ve kilimlerini alan aileler güneşin yakıcı sıcağı bastırmadan önce yola koyulur mesire yerlerine akın ederlerdi.Kilimlerin serildiği, ağaç altlarındaki gölgeliklerde kadınlar yemek hazırlığı yaparken erkeklerde kebap ve mangal işleri ile uğraşır, gençler ise ya top oynar, ya da ip atlarlardı.Mesire yerlerinde asıl eğlence öğleden sonraki saatlerde başlardı. Bu saatlerde çilingir sofralarının etrafında toplanan erkekler sazlı-sözlü eğlenmeye başlardı. Bazı aileler beraberinde götürdükleri gramofonlarla eğlenir, halay çeker oynarlardı. Bu arada gezici davul-zurnacılar, darbukacılar, cümbüşçüler, kemancılar da grup, grup aileleri gezer, eğlenceleri şenlendirir, bahşiş toplarlardı.Mesireler sadece gidilip, oturulup, eğlenilen yerler değildi kuşkusuz. Tüm bağlarda, bahçelerde meyve ve sebze yetiştiriciliği yanında çeşitli çiçekler, özelliklede menekşe, her çeşit gül, lale, nergis üretilir, bunlar yetiştiğinde kente getirilip deste deste satılırdı. Bahçelerden deste deste toplanan mis kokulu menekşe, gül ve nergis tablalar üzerinde gezdirilirdi.Bu çiçekler evlerde saksılarda da yetiştirilirdi. Bu yüzden, özellikle bahar mevsiminde tüm avlular bu çiçekler sayesinde mis gibi kokardı.Bazı aileler evlerinde yetiştirdikleri bu çiçeklerin reçellerini yaparlardı. Ermeni evlerinde ise yine bu çiçeklerden likör ve rakı imal edilirdi.Gazi Köşkünün ‘’Yediveren Muhammedi Gülleri’’ ünlüydü. Bu güller uzun süre güzelliğini, diriliğini korur, çevresini mis kokuya boğardı.Yalnız Gazi Köşkünde değil, bağlarda ayrıca da tüm evlerde, saksı ve bahçelerde yetiştirilen Muhammedi Gülü Diyarbakır’ın sembolü gibiydi. Diyarbakır manilerinde, türkülerinde GÜL motifinin bu kadar çok kullanılması bundandır.Bahçelerde gül açar,Etrafa koku saçar,Yarı nerede görsemKaş çatıp benden kaçar.**Bahçeye gel ki görüm,El uzat bir gül verim,Araya dağlar girdi,Ben seni nasıl görüm.**Gül demediElinde gül demedi.Ya, ben nasıl güleyim,Yar bahan gül demedi.
YAZARIN DİĞER YAZILARI