YENİ TEHLİKE: 'ÇAKMAK GAZI BAĞIMLILIĞI'
Bir müddetten beridir var olan fakat çok fazla yaygın olmayan çakmak gazı bağımlılığı son yıllarda artmaya başladı
Bir müddetten beridir var olan fakat çok fazla yaygın olmayan çakmak gazı bağımlılığı son yıllarda artmaya başladı. Çakmak gazı gibi uçucu kimyasal maddelerin solunması bazı durumlarda oksijen eksikliği, kalp yetersizliği veya kalp durması, kusmaya bağı aspirasyonlar yüzünden ölüme sebebiyet verebilir. Ülke genelinde 5 ayda 5 gencin çakmak gazı soluması sebebiyle hayatını yitirmesi, dikkatleri bu tehlikeli bağımlılığa çekti. Saptanması çok zor bir vaka olan çakmak gazı bağımlılığı ile ilgili olarak anne ve babaların muhakkak çocuklarını yakından takip etmeleri gerekiyor.
ÇAKMAK GAZI NEDEN BAĞIMLILIK YARATIR?
Doktor Koray Akay, gençleri bekleyen bu yeni tehlike ilgili bilgilerini aktardı. Akay şunları aktardı: “Uçucu madde kullanımı beynin bazı bölgelerinde sinir hücresi etkinliğini yavaşlattığından sersemlik ve yavaşlık yaratır. Bu geçici sersemlik hali, gençler için bir kaçış ya da uzaklaşma olabilir ve bu nedenle bağımlılık yaratabilir. Ayrıca çakmak gazına ulaşmak kolay ve ucuzdur. Ancak bu geçici sersemlik, bazı durumlarda nöronların zarar görmesine hatta ani ölümlere dahi neden olabilir.”
BU BAĞIMLILIK NASIL ANLAŞILIR?
“Saptanması zor bir rahatsızlıktır. Anne ve babaların muhakkak çocuklarını yakından takip etmeleri gerekir. Okuldaki durumu, evde nasıl vakit geçirdiği, arkadaşları ile nasıl sosyalleştiği bazı göstergeler olabilir. Çocuğunuz aniden içe kapanık bir hale gelirse, notlarında düşüş yaşanırsa, kıyafetlerinde ya da odasında alışılmışın dışında koku ve gaz lekeleri görülürse, sarhoş gibi bir görüntü çiziyorsa hemen çocukla konuşulmalı ve gerekirse psikiyatrist ve bir uzman doktor ile müdahale edilmelidir.”
NE ZAMAN ÖLÜMCÜL HALE GELİR?
“Bu bağımlılığın etkisi öncelikle akciğerler üzerinde kendini gösterir. En sık görülen yan etkisi akciğer iltihabıdır. İltihabı anlamanın en iyi yolu da göğüs filmi çektirmektir. Çakmak gazı solunmasına bağlı olarak hipoksi yani oksijen eksikliği, ciddi kalp ritim bozukluklarına bağlı kalp durması ve kusmaya bağlı aspirasyonlar sonucu ani ölümler görülebilir. Kalp ritminde ciddi bozukluk ve buna bağlı kalp kası kasılmasının durması herhangi bir belirti olmadan aniden ölüme yol açar. Zatürree, kalp yetersizliği ise daha geç dönem ölüm sebepleridir. Çakmak gazının doğrudan boğaza çekilmesi, uzun süreli gırtlak spazmı ve ölüme de yol açabilir.”
‘KRİZ ANINDA NASIL MÜDAHALE ETMELİ?’
“Hasta maruz kaldığı toksik ortamdan ve maddeden acilen uzaklaştırılmalı, hava yolu kontrol edilmelidir. Hasta bilinçsiz ise yatırılmalı ve hiç zaman kaybetmeden ambulans çağırılmalıdır. Bilinci yerindeyse hasta sakinleştirilmeli ve yine acil olarak bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir.” AHMET BEŞENK