Virüs ve bakteri gibi mikroorganizmaların hastalık yapıcı etkilerinin azaltılması ya da ortadan kaldırılması ile oluşturulan ve sağlam kişilere uygulanarak, hastalıklara karşı bağışıklık kazanılmasını sağlayan biyolojik ajanlara aşı denildiğini ifade eden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Murat İmal, Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiş, bebeklik döneminden itibaren temel sağlık hizmeti olarak uygulanan bir aşı takvimi olduğunu söyledi.
"Aşılardan tam sonuç alınması için uygun yaşlarda ve uygun dozda yapılmaları gerekir"
Yeni doğan bebeklerinin büyüme ve gelişmeleri takip edilirken, aşılarının da bu takvime göre düzenli olarak yapıldığını işaret eden Uzm. Dr. Murat İmal, bebekler doğduğundan itibaren uygulanacak aşılar hakkında merak edilen soruları yanıtladı. Uzm. Dr. Murat İmal, "Aşılar içerdikleri zayıflatılmış ya da ölü mikroorganizmalarla bağışıklık sistemi yanıtını oluşturmaktadır. Aşılardan tam sonuç alınması için uygun yaşlarda ve uygun dozda yapılmaları gerekir. Aşılar zayıflatılmış virüs veya bakteri içerirler. Maksat bu bakteri ve virüsleri bağışıklık sistemine tanıtmak, daha sonra karşılaştığında hızlı tepki vermesini sağlamaktır. Aşılar kol veya bacağa uygulanabilir. Bazı aşılar ağızdan, bazıları kas içine bazıları ise deri altına yapılır. Aşılama doğumdan hemen sonra başlar ve ilköğretimin sonuna kadar devam eder. Sağlık Bakanlığı programında olan aşılar aile sağlığı merkezlerinde ücretsiz yapılmaktadır. Temel sağlık birimleri haricinde çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanları da aynı aşı programını takip eder" dedi.
Hangi ayda hangi aşı yapılır
Bebeğe doğum sonrası hastaneden taburcu edilmeden önce Hepatit B aşısının ilk dozunun uygulandığını ifade eden İmal, "1. ay aşı takvimine uygun olarak Hepatit B aşısının ikinci dozu uygulanır. 2. ay bebek rutin kontrolü sırasında BCG (verem aşısı), KPA (zatürre) ve 5'li karma aşı yapılır. Bazı bebeklerde verem aşısının yapıldığı yerde ufak bir iz oluşabilir. Karma aşı bebeği difteri, tetanoz, boğmaca, çocuk felci ve menenjite karşı korumak için yapılır. KPA, konjuge pnömokok aşısı bebekleri menenjit, orta kulak iltihabı ve zatürreye karşı korumak için yapılır. 4. ay 5'li karma aşı ve KPA aşıları yapılır. 6. ay Hepatit B aşısı, 5'li karma aşı uygulanılır. Ayrıca ağızdan canlı çocuk felci aşırısı verilir. 9. ay kızamık aşısı uygulanır. 12. ay KPA'nin son dozu, kızamık-kızamıkçık-kabakulak (KKK) ve suçiçeği aşıları yapılır. 18. ay 5'li karma aşı, ağızdan canlı çocuk felci ve hepatit A (sarılık) aşıları yapılır. 24. ay Hepatit A aşısı tekrarlanır. 4 yaşta KKK ve 4’lü karma aşı pekiştirme dozları yapılır. İlkokul 8. sınıfta ise tetanoz pekiştirme dozu yapılır" ifadelerini kullandı.
"Rota aşısına 2-3 aylıkken başlanır"
Bebek ve çocuklarda rutin aşı takvimi dışındaki aşılara da değinen İmal, "Sağlık Bakanlığı'nın rutin aşılama programı dışında olan özel aşılar da vardır. Bunlar, bebek ve çocuklarda ishali engellemek için rotavirüs aşısı. Beyin zarı iltihaplanmasını engellemek için meningokok aşısı. Genital siğiller ve ileri yaşta rahim ağzı kanseri gelişimini engellemek için HPV aşısı. Grip aşısı. Rota aşısı 2-3 aylıkken başlanır, aşı markasına göre 2-3 doz yapılabilir. 6. aya kadar rota aşılamasının bitmesi gerekir. Meningokok hastalığı ağır, sakat bırakıcı ya da öldürücü bir bakteriyel hastalıktır. Hastalık özellikle 1 yaşın altındaki çocuklarda daha sık ve ağır seyreder. Pek çok gelişmiş ülkede aşı rutin aşı programındadır. Ülkemizde özel aşı olarak yapılmaktadır ve 2. aydan itibaren önerilmektedir. Meningokok aşısının doz sayısı bebeğin ayına göre değişebilir" şeklinde konuştu. İHA