Dünya nüfusunun yaklaşık %30'u iyot eksikliği olan bölgelerde yaşamaktadır. İyot eksikliği durumunda kısırlık, düşük yapma riski ve doğumsal anomali gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Ayrıca, iyot eksikliği hipotiroidiye yol açabilir ve buna bağlı olarak halsizlik, cilt kuruluğu, saç dökülmesi, kabızlık, soğuğa tahammülsüzlük, adet düzensizlikleri, saç ve tırnaklarda kırılma, kilo artışı, ödem, unutkanlık, konsantrasyon güçlüğü, depresyon ve duygusal dalgalanmalar gibi belirtiler görülebilir.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Burak Can konu hakkında önemli bilgiler verdi.
İyot, yaşam için temel bir elementtir. Tiroid hormonu yaşamamız için olmazsa olmaz bir hormon olup, iyottan üretilmektedir. İyot, sadece iyot içeren ya da iyot ilave edilmiş besinler yoluyla oral olarak alınabilmektedir. Diyetle alınan iyodun tamamına yakını (%90) mide ve on iki parmak bağırsağından hızlıca emilir.
Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 30’u iyottan fakir bölgelerde yaşamaktadır. Bu bölgelerde yaşayanlara iyot takviyesi yapılmaması halinde iyot eksikliğine bağlı bozukluklar ortaya çıkacaktır. İyot eksikliğinde kısırlık (infertilite), çocuk düşürme, çocukta doğumsal bozukluklar (konjenital anomali) gelişebilmektedir. Ayrıca iyot eksikliğine bağlı hipotiroidi gelişen hastalarda hipotiroidiye bağlı şikayetler olacaktır: Halsizlik, cilt kuruluğu, saç dökülmesi, ciltte kalınlaşma, kabızlık, soğuğa tahammülsüzlük, adet düzensizlikleri, saç ve tırnaklarda kırılma, kilo artışı, hipotirodiye bağlı ödem, unutkanlık, konsantrasyon güçlüğü, depresyon, duygu durumunda dalgalanmalar.
Tiroid hormonları anne karnındaki bebeğin beyin gelişimi için çok önemlidir. Orta derecede iyot eksikliği olan anne çocuklarında düşük IQ görülmektedir. Ağır iyot eksikliği olan anne çocuklarında ise kretenizm denen zeka geriliği yanında ek bozuklukların eşlik ettiği tablo ortaya çıkabilmektedir. Dünyada önlenebilir zekâ geriliğinin en önemli nedeni iyot eksikliğidir.
İyot eksikliği ölçülmesi gerekiyor?
İyot eksikliği kişilerde değil toplumda taranmalıdır. Geniş bir nüfusta idrar iyot miktarı ölçülmesi en uygun yöntemdir. Toplum taramalarında (en az 500 kişiden oluşan) rastgele alınan tek bir idrar iyot örneği yeterli olabilmektedir.
Bireysel olarak kişinin iyot durumunu tespit etmek için ise birden fazla (farklı günlerde alınan 12 veya daha fazla) idrar iyot örneğine ihtiyaç duyulmaktadır.
Gebelerde idrar iyot miktarı