Yer üstünde koruyamadığımız tarihî eserlerin kaderi ortada iken, yer altının bağrında sakladığı eserlerin binlerce sene toprak altında kalması bir fayda mıdır?Gün ışığına çıkması elzem olan yer altındaki tarihî eserlerin mekânı olan tümülüslerin, höyüklerin binlerce arkeolog dururken, müzelerde bu eserlerin teşhiri olması gerekirken, harcanan paranın müze zenginleştirmeleri ile geri dönüşü mümkün iken, bu duyarsızlığı Maliye Bakanlığı'nın bütçesine bağlamanın bizce kabul edilebilir bir yönü olamaz, bunca aciliyet varken.Bizim olanın başka bir ülkede müzede, müzelerde yer almasının manası nedir? Aynı şekilde birçok kütüphanemizden çalınan kitabın, başka kütüphanelerde işi nedir?Almanya'da Zeus Sunağı varmış. Bir gecede taşları numaralandırılıp gemiye taşınmış. Bergama Sunağıymıymış ne hala Almanya'da dururmuş. Bu iş Osmanlı Dönemi'nde olmuş. Bu tarihî eser, birçok kişiyi kendisine hayran bırakırmış." şeklinde bir açıklama, ileride başka eserler için de gerçek olursa şaşmamak gerekir.Karun kadar zenginiz ve Karun kadar tümülüslerimiz-höyüklerimiz var. Neden fakir duruma düşüyoruz? Bunu anlamak oldukça zor.Arkeologlar, müzeler, tümülüsler-höyükler,... Arkeolojik buluntularla gelecek zenginlik!.. Sahi, bu arkeologlar, ne için üniversite okumaktadır, bu işin eğitimini almaktadır? Müzeler, niçin kapalı birer kutu gibidir, gözümüzde?Diyarbakır'da şehrin içinde, İç Kale'de binlerce senelik bir höyük vardır, üstü delik-deşik edilmiş. Bu höyük-tümülüs-yığma tepe, şehirde süs olsun diye durur gibidir. İç Kale'de milyonlarca lira sarf edilir, restorasyona harcanır da bu tümülüs, açmaları gerçekleştirilmez. İleride bu tümülüs açmaları-sondajları gerçekleştiğinde ne olacak? Beş seneyi bulabilecek bir sabırla yerle bir olacak höyük için onlarca sene beklememiz lazım. İç Kale'de on seneyi aşkın bir süre restorasyon tamamlanmadı, çalışmalar bitirilmedi.Dememiz o ki şehrin içinde olan höyüklere bari sahip çıkalım da şehir dışındakiler, bizden uzak. Şehrin içindeki eşilip deşiliyorsa dışındakileri koruma alanı içine alma bir mana taşır mı? Amacımız, şehri tanımak ve tanıtmak ise, düşüncemiz olan Şehir Araştırmaları Merkezi'nde arkeoloji oldukça önemli yer kapsamaktadır.Her üstünde koruyamadığımız tarihî eserlerin kaderi ortada iken, yer altının bağrında sakladığı eserlerin binlerce sene toprak altında kalması bir fayda mıdır? Gün ışığına çıkması elzem olan yer altındaki tarihî eserlerin mekânı olan tümülüslerin, höyüklerin binlerce arkeolog dururken, müzelerde bu eserlerin teşhiri olması gerekirken, harcanan paranın müze zenginleştirmeleri ile geri dönüşü mümkün iken, bu duyarsızlığı Maliye Bakanlığı'nın bütçesine bağlamanın bizce kabul edilebilir bir yönü olamaz, bunca aciliyetvarken.Bizim olanın başka bir ülkede müzede, müzelerde yer almasının manası nedir? Aynı şekilde birçok kütüphanemizden çalınan kitabın, başka kütüphanelerde işi nedir?" Almanya'da Zeus Sunağı varmış. Bir gecede taşları numaralandırılıp gemiye taşınmış. Bergama Sunağıymıymış ne hala Almanya'da dururmuş? Bu iş Osmanlı Dönemi'nde olmuş. Bu tarihî eser, birçok kişiyi kendisine hayran bırakırmış." şeklinde bir açıklama, ileride başka eserler için de gerçek olursa şaşmamak gerekir. Karun kadar zenginiz ve Karun kadar tümülüslerimiz-höyüklerimiz var. Neden fakir duruma düşüyoruz? Bunu anlamak oldukça zor.Arkeologlar, müzeler, tümülüsler-höyükler,... Arkeolojik buluntularla gelecek zenginlik!.. Sahi, bu arkeologlar, ne için üniversite okumaktadır, bu işin eğitimini almaktadır? Müzeler, niçin kapalı birer kutu gibidir, gözümüzde?Diyarbakır'da şehrin içinde, İç Kale'de binlerce senelik bir höyük vardır, üstü delik-deşik edilmiş. Bu höyük-tümülüs-yığma tepe, şehirde süs olsun diye durur gibidir. İç Kale'de milyonlarca lira sarf edilir, restorasyona harcanır da bu tümülüs, açmaları gerçekleştirilmez. İleride bu tümülüs açmaları-sondajları gerçekleştiğinde ne olacak? Beş seneyi bulabilecek bir sabırla yerle bir olacak höyük için onlarca sene beklememiz lazım. İç Kale'de on seneyi aşkın bir süre restorasyon tamamlanmadı, çalışmalar bitirilmedi.Dememiz o ki şehrin içinde olan höyüklere bari sahip çıkalım da şehir dışındakiler, bizden uzak. Şehrin içindeki eşilip deşiliyorsa dışındakileri koruma alanı içine alma bir mana taşır mı? Amacımız, şehri tanımak ve tanıtmak ise, düşüncemiz olan Şehir Araştırmaları Merkezi'nde arkeoloji oldukça önemli yer kapsamaktadır.  Yayınlama Tarihi: 13.03.2013Şimdi de “İç Kale ve Düşüncelerimiz” başlığı altında yıllar önce makale olarak yayınladığımız makaleden kesitlervermek istedik, arkeolojik kazılar ve Vir’anKal’aHöyüğü için.Bu makalede neler anlatılmış, neye dikkat çekilmiş? Yapılması gerekenler nelerdir? Daha önce kaleme aldığımız bir makaleyi kısmen dikkatinize sunmaktayız:İç Kale ve Düşüncelerimiz“Diyarbakır Kalesi hakkında ilk çalışmalarımız 2004’de kitaplaşmış olmasına rağmen yayınlanmadı. İleride bu çalışmamızı, belgelerle zenginleştirip kalıcı şekle getirerek yayınlamak arzusundayız. Çünkü konu hakkında bir eksiklik, çalışmanın ne kadar önemli ise, değerini düşürür.Daha önce kimi makalelerimizde yer verdiğimiz kaleye dair bilgileri özetleyecek değiliz, bu yazımızda. Arada bir görme ihtiyacı duyduğumuz kaleye dair kimi düşüncelerimizi aktarmak istiyorum.Saray Kapı’dan girildikten sonra solda yer alan burçların temizliğinin eskiye göre iyi olduğu söylense de manzara iç açıcı değil. Sınaî Teşebbüslere ait yapının karşısında yer alan manzarada Hemedek-Vir’anKal’a yılların perişanlığını göz önüne seriyor.Yürürken yer yer onarımı yapılmayan sağ taraftaki İç Kale harabelerinin gözü rahatsız eden yapısı, özellikle malta taşına nakşedilen kabartmaların silik hali ile insanı rahatsız eden şekli söz konusudur.İç Kale’de onarımların devam etmesi, istenilen sona ulaşılması sevindirici olmakla beraber, mevcut gözü rahatsız eden çirkinlikleri izah etmek mümkün değildir. İç kısma harcanan meblağların dıştan esirgenmesi, kolaylıkla kabullenilemez şekildedir.Kiminin Bacı-Kardeş dediği, İnci ile Arap şeklinde telaffuz ettiği Mervanî Hükümdarının ve eşinin kabrinin bulunduğu Dicle’ye nazır iki türbenin tabeladan yana mahrumiyeti de göze çarpar.İç Kale’de her ne kadar onarımlar bitmemiş ise de yapıların özelliğini, hakkında bilgi gösteren kısa tanıtım levhaları, şimdiden yerini bulmalıydı. Bu tanıtım levhaları neden yapılmamış, akıl sır erdirilmez. (DEVAMI YARIN)

HABERİ SİTEDEN OKU...