Tiroid bezi; boynun ön kısmında adem elması denilen gırtlağa ait çıkıntının altında, nefes borusunun üzerine yerleşmiş bir iç salgı bezidir. Tiroid hormonları vücut metabolizmasını düzenlemekte ve metabolizmanın hızını kontrol etmektedir. Tiroid bezinin vücudun ihtiyaçlarını karşılayacak kadar tiroid hormonu üretmemesine hipotiroidi denir. Hashimoto tiroiditi hipotiroidinin en sık sebeplerindendir.
Hashimoto Tiroiditi Nasıl Gelişir?
Vücudun normal şartlar altında vücuda yabancı maddelere karşı ürettiği antikorlar, tiroid hücrelerine saldırarak tiroid bezinin zarar görmesine yol açar (otoimmunite). Böylece tiroid bezi hasar görür ve zamanla üretebildiği hormon düzeyi düşer. Yavaş gelişen hipotiroidi, tiroid bezinin iltihabi hücrelerle büyümesi ve/veya otoimmuniteye bağlı hasarlanmasıyla meydana gelir. Her yıl hastaların %4-5’inde hipotiroidi gelişir.
Kimlerde Daha Sık Görülür?
Hashimoto tiroiditi en sık görülen otoimmun tiroid hastalığıdır. Görülme sıklığı 1.000’de 0,3-1,5 olup, kadınlarda çok daha sık (5-20 kat) görülmektedir. Ailesel geçiş görülür. En sık 30-50 yaş arası kadınlarda görülür. Diğer otoimmun hastalıklarla (romatoid artrit, sistemik lupus eritematozus, çölyak) birliktelik gösterebilir. Aşırı iyot almak Hashimoto tiroiditi gelişimini artırmaktadır.
Belirtileri Nelerdir?
Cilt kuruluğu, kolay üşüme, yorgunluk, seste değişiklik, kabızlık ,bradikardi, yavaş konuşma, gözaltlarında ve yüzde şişme, kilo alma, terlemede azalma, saç dökülmesi, solukluk,unutkanlık, konsantrasyonda azalma, depresyon, sinirlilik, dilde büyüme, iştahsızlık, çarpıntı, işitmede azalma, adet düzensizlikleri, ergenlikte gecikme, kas ağrıları ve kramplar, karpal tünel sendromu, uyku apnesi, galaktore (memeden süt gelmesi) veya galaktore olmaksızın hiperprolaktinemi ve hiponatremi (vücut tuzunda düşme).
Tanısı Nasıl Konulur?
Sert ve düzensiz guatr olması, subklinik veya aşikâr hipotiroidi Hashimoto tiroiditi düşündürür. Tanıda antitiroglobulin ve antitiroid peroksidaz testleri ve ultrason kullanılır.
Tedavisi Nedir?
İç Hastalıkları Uzmanı Burak Can,''Tedavi planı kişiye göre hekim tarafından belirlenir. Tiroid ilacının dozu, yaş, kilo, ek hastalıklar göz önüne alınarak ayarlanır. Belli aralarla tahlil yapılarak ilacın dozu ayarlanır. Tanı konan her hastaya tedavi başlanması gerekmez. Tiroid ilacı (levotiroksin), aç karına daha iyi emildiği için ilaç öğünden en az 30 dakika önce bir miktar su ile içilmelidir. Bazı özel durumlarda gece yatarken, son yemekten üç-dört saat sonra boş mideye alınabilir. Tiroid hormonu ile birlikte demir, kalsiyum gibi ilaçlar kullanılacaksa en az 4 saat ara bırakılmalıdır.'' dedi.