Diyarbakır’ın bazı bölgeleri son birkaç gündür Cırdon diye de adlandırılan ve oldukça da iri görünümlü olan lağım Farelerinin istilası altında. Şehrin bazı bölgelerinde ve özellikle de Yenişehir Bölgesinden binaların yüksekliği gibi önemli detayların üzerlerinde çokta işe yaramadığı çok sayıda cırdon görüldüğü ihbarları yetkililere ulaşılıyor. Kendi görev ve yetki alanlarında olmamasına rağmen Büyükşehir Belediyesine bağlı ekipler büyük bir özveri örneği göstererek acil nitelikteki olaylara ivedi olarak müdahale ediyor. Hafta sonu olmasına rağmen çok sayıda bina sakini Büyükşehir Belediyesi ekiplerinden yardım istedi. Yardım alan binalar ve konutlar bu istiladan kurtuldu.Lağım fareleri, halk arasında cırdon diye tabir edilen varlıklar son birkaç günden beridir kentin bazı bölgelerinde binaların ve evlerin davetsiz konukları. Kadın ve çocukların korkulu rüyası olan oldukçada iri boyutlarda bulunan lağım fareleri kat veya yükseklik fark etmeksizin evlerin içine kadar giriyor. Dünden bugüne kadar çok sayıda binaya müdahale eden ekipler gerekli çalışmaları detaylı bir biçimde yaparken, vatandaşı da bilgilendirmeyi ihmal etmiyorlar.İklimlerin değişmesi, yazların aşırı derecede sıcak olması, kış mevsimlerinde normallerin üstünde yağmur yağması veya kar yağmaması zaman, zaman yeraltında hareketliliklere sebep olabiliyor. Ekolojik dengenin harap edildiği Dünyanın birçok olumsuzluktan etkilendiği gibi son birkaç gündür Diyarbakır’da da lağım fareleri evlere dadanır oldu. Son 3 gün içinde çok sayıda binayı ve evleri halk arasında Cırdon diye adlandırılan lağım fareler bastı. Yine çok sayıda şikayetin ulaştığı Büyükşehir Belediyesi ekipleri kendi görev alanları olmamasına rağmen hafta sonu dahi yoğun mesai sarf ederek bu istilaya müdahale etti, vatandaşları detaylı bir biçimde bilgilendirdi.Son birkaç günden bu yana Diyarbakır’ın birçok semtinde özellikle binalara lağım farelerinin dadandığı haberleri gündeme düştü. Özellikle ev ahalisinden kadın ve çocukların korktukları farelerin yanı sıra evlere dadanan oldukça iri lağım fareleri olması ise daha bir ürkütücü.Şehrin Yenişehir bölgesinde özellikle yoğunluklu şikayetlerin geldiği evlerle birlikte bina bahçelerine lağım farelerinin girdiği öğrenilirken sosyal medya üzerinden farklı bölgelerde de lağım farelerinin yeryüzüne çıktığı, evlere ve işyerlerine dadandıkları öğrenildi.Dün, hafta sonu olması münasebetiyle bile Büyükşehir Belediyesine bağlı ilgili birimler mesai saati gözetmeksizin lağım farelerinin batığı mekanlara müdahale ettiler. Bina çevrelerini ve ilgili lağım farelerinin üremesine elverişli bölgeleri titizlikle ilaçlayan personeller birde fare baskını ile ilgili bilgilendirmelerde gerçekleştiriyorlar.İlaçlama çalışmalarını tamamlayan yetkili personeller daha sonra bina sakinlerine yaşanan fare baskınlarının sebeplerini aktarıyorlar. Detaylı olarak bilgilendirme yapan Sağlık işleri Dairesi Başkanlığı Veteriner işleri ve halk sağlığı şube müdürlüğü Ilaçlama Birimi Şefliği biriminden Bölge mühendisi Abdullah Sınır ve ekip şefi Bilal Özmen şu önemli detaylara yer veriyorlar: “Özellikle Fare ve Hamamböcekleri kar yağışı ile birlikte üreme noktasında belli bir ölçüde engelleniyor ve ekolojik düzen bu şekilde ilerliyor. Son birkaç yıldan bu yanadır Diyarbakır’da hava mevsim normallerinden daha farklı kendini gösteriyor. Kış mevsimlerinde kar yağmıyor, doğal olarak fare ve hamamböceklerinin üreme dengeleri de değişiyor. Yağmurda fazla yağınca lağım fareleri yüzeye çıkarak bu tür rahatsızlıkları oluşturabiliyor. Biz Elimizden gelen tüm önlemleri alarak vatandaşımıza hizmet noktasında sırın tanımadığımızı bildirmek isteriz. Halkımız bizim için değerlidir. Fareler ve sıçanlar; evlerde, tahıl ambarlarında , lağımlarda, çatılarda v.s. yerlerde yaşarlar. Üremeleri ve popülasyonların artışı için uygun sıcaklık, nem ve en önemlisi besi ortam koşullarının uygun olduğu zamanlarda hızlı ürerler ve sayıca artarlar. Mücadelede üreme ve besi ortamları kısıtlanmalı açıkta gıda ürünleri bırakılmamalı, mekanik tuzaklar ya da kimyasal mücadele ile popülasyonları kontrol altında tutulur.” diyerek her an hazır olduklarının mesajını verdiler.Yaptıkları çalışmalar ve hassa kişilikleri ile bilinen Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Ercan Bircan ve Sağlık İşleri Daire BaşkanıFaysal Hatipoğlu’nun yakından ilgi gösterdiği çalışmalar kamuoyunun takdirinden de kaçmıyor.Tabiatla şaka olmaz, doğa ihmale asla gelmez, ekolojik dengesi bozulan dünyanın insanları uyarmasında türlü, türlü biçimler vardı. Bazen yer altında, lağımlarda yaşayan fareler yeryüzüne çıkarak aslında bir mesaj verirler, buda onlardan biri olsa gerek.LAĞIM FARELERİ İLE İLGİLİ BİLİNMESİ GEREKENLER: Lağım Faresi Nasıl Yaşar? Ne Yer?Diğer fare türlerine oranla daha büyük boyutlara ve ağırlığa ulaşabilen lağım fareleri, adını yaşam alanı olarak seçtikleri lağımlardan alır. Yetişkin bir lağım faresinin boyu 15 ile 25 cm arasında değişmekle birlikte beslenme şekillerine göre farklılık gösterebilir. Genel olarak 200gr ile yarım kilogram arasında değişen ağırlığa sahip lağım fareleri, beslenme ortamlarında bulunan çok sayıda parazit ve mikrobu taşıyor olmaları nedeniyle insan yaşamına olumsuz etkileri olan canlılardır.Lağım faresi Kesici ve çiğnemede kullandıkları ile birlikte toplam 16 dişe sahiptir. Kesici dişleri köksüz olduğu için sürekli uzamaya devam eder. Bu onların sürekli bir şeyler kemirmesine ve kaybolan kesici dişlerini yeniden kazanmalarının önünü açar. Dişlerin fazla uzayıp kendine zarar vermemesi için lağım fareleri dişlerini deyim yerindeyse sürekli olarak kemirerek törpülerler.Lağım Fareleri Ne Yer?Diğer fare türlerinde olduğu gibi, bulabildikleri hemen her şeyi tüketebilen lağım fareleri, lağım sularında bulabildikleri atıklar, pis su birikintilerinin oluşturduğu tortu tabakaları, insan dışkısı, kanalizasyon borularına giren ağaç kökleri gibi hemen her şeyi yerler. Bu onların çok sayıda mikrobu ve paraziti bünyelerinde barındırmalarına neden olur ve insan sağlığı için oldukça tehlikelidirler.Lağım Fareleri Nasıl Yaşar?Lağım faresi daha çok koloniler halinde yaşamlarını sürdürür. Her defasında 6 ile 10 arasında yavruları olan bu fareler yılda 4 ya da 5 kez doğum yaparlar. Çok hızlı üreyen bu fareler, yuvalarını lağım akarlarının yanına ya da lağım borularının içine yaparlar. Kanalizasyon borularının tüm şehrin altını dolaştığı ve her evin bu borularla bağlantılı olduğu düşünüldüğünde yiyecek bulmakta sıkıntı yaşadıklarında evlere girmeyi de denemekten çekinmezler.AHMET BEŞENK

HABERİ SİTEDEN OKU...