Jan BELEK - Ermeni ustalar Diyarbakır’dan ayrılırken zanaatlarını Diyarbakır’a miras bırakıp gitmişler. Diyarbakır’ın Tarihi Sur İlçesinde karşılaştığınız zanaatkârların nerdeyse tamamı, mesleklerini zamanında Ermeni bir ustadan öğrenmiş.
Günümüzde namı ülke sınırlarını aşıp, Avrupalara kadar yayılmış, Diyarbakır’a özgü olan ve 6 çeşit yapılan Helvada 1923 yılında Ermeni bir ustanın bıraktığı bir miras.
Lezzeti ile nam salmış olan bu helva, günümüzde Diyarbakır Sur İlçesinde bulunan, Asrın Helvacısı adında, küçük bir dükkânda Kadir Vuranel adındaki ustanın maharetli ellerinde hayat buluyor.
Tam tamına 100 yıldır helva üretimi yapılan dükkânda günümüzde bayrağı taşıyan üçüncü kuşak olan Kadir Usta devir almış.
Kendisinden önceki ustalar gibi 1923 yılında kendilerine bırakılan mirasa sahip çıkan Kadir ustada, helva yapımının orijinalliğini koruyarak lezzetinden ödün vermemiş.
Yüz yıldır devam eden bu mirasın günümüze kadar hiçbir değişime uğramadan nasıl geldiğini sorduğumuz Kadir Vuranel şunları söyledi.
“Sur ilçesinde 1923 yılından bu yana, 3 kuşaktır bu mesleği devam ettiriyoruz, bu meslek bize dedem Hacı Hasandan kaldı, rahmetli dedem de bu mesleği 1923 yılında Ermeni bir aileden öğrenmiş. Ermeniler Diyarbakır'dan ayrılırken dedeme "biz bu şehirden gidiyoruz, gel sana helvanın yapılışını öğretelim" demişler. Dedem böylelikle 1923 senesinde bu mesleği öğrendi. O tarihten bugüne kadar çok şükür meslek devam ediyor" dedi.
"Ateşte ısıtıp elle yoğuruyoruz"
Yaptıkları helvada ilk günden bu güne herhangi bir katkı maddesi kullanmadıklarını ifade eden Vuranel, "Helvalarımızı eski usul ile yapıyoruz. Ürünlerimiz herhangi bir fabrikadan geçmiyor. 6 çeşit helva üretiyoruz. Helvalarımızı ateşte ısıtıp elle yoğuruyoruz. Kadim kentimiz Diyarbakırlı müşterilerimiz de sağ olsun dededen oğula gelmekte. Nasıl ki dedemizden, dayımızdan bize kalmışsa müşterilerimizin de damak tadı babadan deden kalmadır. Bundan ötürü yaptığımız işle gurur duyuyoruz" dedi. ifadelerinde bulundu.
Helva Yapımında 129 Yıllık Tepsi
Helvalarında tahin, şeker ve susam kullandıklarını anlatan Kadir usta; bu üç ham madde helvamızın tadını veriyor, bizim ürünlerimizin insan vücuduna hiçbir zararı olmaz. Helvalarımızın tadını veren diğer önemli husus ise el emeği göz nurudur, biz helvamızı 1894 tarihli 129 yıllık bu bakır tepside yapıyoruz" şeklinde konuştu.
"100. Yılımızı Kutlayacağız"
Dükkânımız 3 kuşaklık bir dükkan. 3 kuşak da aynı yerde mesleğin öncülerinden olmuştur. Helvalarımız 100 senedir yerli ve yabancı turistlerimizin damak tadına uygun. Müşterilerimiz bu yüzden hiçbir şekilde değişmedi diyen Helva ustası Kadir Vuranel; “Potansiyelimiz genelde aynı oluyor. Artıyor ama azalmıyor, son olarak her işin sevilerek yapılması gerektiğine vurgu yaparak bu yıl 100. Yılımızı kutlayacağız” diye konuştu. (Öz Diyarbakır Gazetesi)